Schorzenia nadnerczy

Poradnia endokrynologiczna Zakopane – Poradnie specjalistyczne Medical Clinic Podhale Art. Serdecznie zapraszamy!

Nadnercza to niewielkie gruczoły ulokowane na górnym biegunie nerek. Zbudowane są z części korowej i rdzeniowej, które różnią się od siebie zarówno pod względem budowy, jak i podstawowych czynności. Kora nadnerczy stanowi główną część tego gruczołu – szacuje się, że kora to około 80-90% całego nadnercza.

Prawidłowa praca nadnerczy jest bardzo istotna dla zdrowia i życia człowieka. Głównym zadaniem nadnerczy jest wytwarzanie hormonów, które kierują wieloma procesami w organizmie. Poradnia endokrynologiczna Zakopane w Medical Clinic Podhale Art zajmuje się kompleksową diagnostyką oraz leczeniem chorób nadnerczy.

Hormony wydzielane przez część korową nadnerczy to:

  • Mineralokortykoidy – hormony, które sÄ… syntetyzowane w warstwie kÅ‚Ä™bkowatej kory nadnerczy. Najsilniejsze dziaÅ‚anie wÅ›ród tych hormonów wykazuje aldosteron, czyli organiczny zwiÄ…zek chemiczny z grupy steroidów. Aldosteron bierze udziaÅ‚ w regulacji gospodarki wodno-mineralnej ustroju, co oznacza, że utrzymuje wÅ‚aÅ›ciwy poziom soli mineralnych oraz wody w organizmie. Hormon ten wpÅ‚ywa na funkcjonowanie kanalików nerkowych poprzez zwiÄ™kszanie wchÅ‚aniania soli sodowych i ograniczanie ich wydalania wraz moczem. DziaÅ‚anie aldosteronu polega również na zmniejszaniu iloÅ›ci krwi przepÅ‚ywajÄ…cej przez nerki, przez co spada objÄ™tość wydalanego moczu. Aldosteron uczestniczy również w procesach transportowych w nerkach. Dodatkowo hormon ten wraz z reninÄ… i angiotensynÄ… reguluje ciÅ›nienie tÄ™tnicze krwi.
  • Glikokortykosteroidy – hormony, które sÄ… syntetyzowane w warstwach: siatkowatej i pasmowatej. Najważniejszym i najsilniej dziaÅ‚ajÄ…cym hormonem w grupie glikokortykosteroidów jest kortyzol, znany również jako hormon stresu. CechÄ… charakterystycznÄ… dla kortyzolu jest tzw. dobowy rytm wydzielania, dlatego jego najwyższe stężenie obserwuje siÄ™ w godzinach porannych, natomiast najniższe okoÅ‚o północy. Kortyzol wykazuje wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci przeciwzapalne, dlatego jest czÄ™stym skÅ‚adnikiem silnych leków, które majÄ… przeciwdziaÅ‚ać stanom zapalnym. Hormon ten wpÅ‚ywa również na poziom glukozy we krwi, a dokÅ‚adniej powoduje wzrost stężenia glukozy np. w stresujÄ…cych momentach.
  • Hormony pÅ‚ciowe – w niewielkich iloÅ›ciach w warstwach pasmowatej i siatkowatej wytwarza siÄ™ androgeny. PrzyspieszajÄ… one wzrost organizmu i ksztaÅ‚towanie siÄ™ drugorzÄ™dowych mÄ™skich cech pÅ‚ciowych.

Hormony wydzielane przez część rdzeniową nadnerczy to katecholaminy. Są to związki, które krążą we w krwi, związane z białkami osocza. Największe stężenie osiągają:

  • Adrenalina – nazywana jest również epinefrynÄ…, okreÅ›la siÄ™ jÄ… jako hormon strachu, walki i ucieczki. Zadaniem adrenaliny jest wpÅ‚yw na reakcjÄ™ organizmu w sytuacji stresu lub zagrożenia. DziaÅ‚anie adrenaliny można poznać po przyspieszonym biciu serca, zwiÄ™kszonym ciÅ›nieniu krwi czy rozszerzonych źrenicach. Adrenalina hamuje dziaÅ‚anie perystaltyczne jelit oraz reguluje poziom glukozy we krwi. Podaje siÄ™ jÄ… w przypadku wstrzÄ…su anafilaktycznego lub reanimacji.
  • Noradrenalina – wykazuje dziaÅ‚ania podobne do adrenaliny. Produkowana jest w rdzeniu nadnerczy, a także w jÄ…drze pnia mózgu. Zadaniem noradrenaliny jest oddziaÅ‚ywanie na ukÅ‚ad krążenia, a zwÅ‚aszcza wpÅ‚yw na wzrost ciÅ›nienia tÄ™tniczego skurczowego oraz rozkurczowego. Hormon ten oddziaÅ‚uje na nerwy współczulne jelit, co w konsekwencji obniża napiÄ™cie toniczne w jelitach. Podczas snu wydzielanie noradrenaliny jest znikome, wzmaga je natomiast wybudzanie siÄ™ oraz wstawanie.
  • Dopamina – w rdzeniu nadnerczy dopamina produkowana jest w niewielkich iloÅ›ciach. Syntetyzowana jest głównie w neuronach. Hormon ten w znacznym stopniu wpÅ‚ywa na emocje. Dopamina reguluje także stężenie innych hormonów, zwÅ‚aszcza prolaktyny. DziaÅ‚anie dopaminy wpÅ‚ywa na podnoszenie ciÅ›nienia tÄ™tniczego oraz siÅ‚Ä™ skurczu mięśniowego. TÄ™ wÅ‚aÅ›ciwość dopaminy wykorzystuje siÄ™ w leczeniu wstrzÄ…sów pourazowych, septycznych czy kardiogennych.
Diagnostyka - poradnia endokrynologiczna Zakopane

W przypadku chorób nadnerczy poradnia endokrynologiczna Zakopane oferuje:

  • badania hormonalne – oznaczanie poziomu kortyzolu, aldosteronu czy hormonów pÅ‚ciowych w surowicy krwi oraz moczu, a także oznaczanie poziomu metabolitów adrenaliny – kwasu wanilinomigdaÅ‚owego lub metoksykatecholamin w dobowej zbiórce moczu oraz w surowicy krwi,
  • badania obrazowe – w przypadku podejrzenia guza na nadnerczach lub w celu oceny jego rozmiarów albo lokalizacji wykonuje siÄ™ badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej, tomografiÄ™ komputerowÄ…, rezonans magnetyczny lub badania scyntygraficzne,
  • biopsja nadnerczy – polega na pobraniu maÅ‚ej próbki tkanki, zazwyczaj tylko z jednego nadnercza.
Choroby nadnerczy

Choroby nadnerczy można podzielić na poniższe grupy:

  • schorzenia zwiÄ…zane z nieprawidÅ‚owoÅ›ciami w wydzielaniu hormonów,
  • choroby zwiÄ…zane z zaburzeniami wydzielania mineralokortykosteroidów,
  • schorzenia zwiÄ…zane z nadmiarem androgenów,
  • rak nadnerczy,
  • guz chromochÅ‚onny.
Guz chromochłonny

Jest to rzadki i zazwyczaj niezłośliwy guz ulokowany na nadnerczach. Diagnostyka w tym przypadku jest niezwykle ważna, ponieważ nierozpoznany i nieleczony guz chromochłonny może doprowadzić do zawału serca czy udaru krwotocznego mózgu. Guz z różnym nasileniem objawia się u różnych osób.

Za najbardziej charakterystyczne objawy uznaje siÄ™:

  • wysokie ciÅ›nienie tÄ™tnicze – w badaniu stwierdza siÄ™ bardzo wysokie wartoÅ›ci ciÅ›nienia o charakterze staÅ‚ym oraz napadowym,
  • drżenie koÅ„czyn,
  • koÅ‚atanie serca,
  • bladość skóry, wzmożonÄ… potliwość,
  • bóle gÅ‚owy, które sÄ… Å›ciÅ›le powiÄ…zane z wysokim ciÅ›nieniem tÄ™tniczym.

Leczenie guza chromochłonnego polega na jego całkowitym operacyjnym usunięciu. Zanim jednak odbędzie się operacja, Pacjent musi przez pewien czas przyjmować leki, które wyregulują ciśnienie tętnicze oraz zwolnią czynność serca.

Zespół Cushinga

Zespół Cushinga to choroba, w której występują różnorodne objawy związane z podwyższonym stężeniem glikokortykosteroidów produkowanych w nadnerczach. Na tę dolegliwość narażone są osoby, które chorują np. na reumatoidalne zapalenie stawów czy zapalenie skóry. Zespół Cushinga może też być spowodowany nadmierną syntezą kortyzolu w nadnerczach. Objawy zespołu Cushinga występują zawsze, kiedy we krwi jest nadmiar kortyzolu.

Może to powodować m.in.:

  • otyÅ‚ość, w której tkanka tÅ‚uszczowa gromadzi siÄ™ na twarzy oraz tuÅ‚owiu, zwÅ‚aszcza w okolicy karku i brzucha,
  • zanik mięśni koÅ„czyn dolnych i górnych,
  • problemy skórne – rumieÅ„ na twarzy, szerokie, czerwone rozstÄ™py na brzuchu, udach, poÅ›ladkach czy piersiach, trÄ…dzik, czÄ™ste siniaki, obrzÄ™ki, a także nadmierne owÅ‚osienie typu mÄ™skiego u kobiet,
  • nadmierny apetyt,
  • szybkie mÄ™czenie siÄ™,
  • podwyższone ciÅ›nienie tÄ™tnicze wystÄ™pujÄ…ce wraz z bólami gÅ‚owy,
  • psychiczne zaburzenia, takie jak depresja, bezsenność czy problemy z emocjami,
  • zaburzenia miesiÄ…czkowania, zanik popÄ™du pÅ‚ciowego oraz mÄ™ska impotencja,
  • zaburzenia widzenia.

Leczenie zespołu Cushinga uzależnione jest od przyczyny wystąpienia choroby. Jeżeli został wywołany przez guz nadnercza, to optymalną metodą leczenia jest operacyjne usunięcie całego nadnercza. W przypadku guza przysadki konieczne jest usunięcie samego guza. Ponadto przed podjęciem leczenia operacyjnego Pacjentowi zaleca się stosowanie leków hamujących syntezę kortyzolu.

Choroba Addisona

Choroba Addisona to inaczej pierwotna niedoczynność kory nadnerczy. Jest zespołem objawów spowodowanych przewlekłym niedoborem hormonów produkowanych przez korę nadnerczy. Objawy choroby Addisona to przede wszystkim zmiany skórne. Charakterystyczne przebarwienia skórne to brązowe plamy w miejscach eksponowanych na działanie promieni słonecznych, łokciach, liniach zgięciowych dłoni, bliznach czy otoczkach sutkowych.

Do innych objawów choroby Addisona zalicza się np.:

  • chroniczne zmÄ™czenie z epizodami zasÅ‚abniÄ™cia,
  • brak chÄ™ci do wysiÅ‚ku i aktywnoÅ›ci fizycznej,
  • brak odpornoÅ›ci na stres i problemy z radzeniem sobie w sytuacjach stresowych,
  • utrata wagi,
  • nudnoÅ›ci i wymioty.

Leczenie polega na uzupełnianiu niedoboru hormonów, które powinny być produkowane przez nadnercza. W leczeniu stosuje się substytucję kortykosterydową, mineralokortykoidową i androgenową.

Hiperaldosteronizm

Hiperaldosteronizm to choroba związana z nadmierną produkcją aldosteronu syntetyzowanego w nadnerczach. Najczęściej rozpoznawanym objawem hiperaldosteronizmu jest znacznie podwyższone ciśnienie tętnicze, oporne na wszelką farmakoterapię.

To z kolei powoduje szereg innych objawów, do których zlicza się np.:

  • napadowe bóle gÅ‚owy,
  • zaburzenia widzenia,
  • bóle w klatce piersiowej,
  • zaburzenia rytmu serca,
  • drÄ™twienie ramion, nóg, stóp i dÅ‚oni.

Leczenie hiperaldosteronizmu polega na uregulowaniu ciśnienia tętniczego oraz normalizacji stężenia potasu we krwi, dlatego wybrana metoda leczenia wiąże się z przyczyną samego schorzenia.

Hirsutyzm

Hirsutyzm to zespół zaburzeń, w którym obserwuje się nadmierne owłosienie u kobiet w miejscach, w których zwykle to owłosienie nie występuje, a więc na brodzie, górnej wardze, klatce piersiowej, brodawkach sutkowych, plecach czy brzuchu. Ponadto nadmiar męskich hormonów płciowych powoduje u kobiet łysienie typu męskiego, zmiany skórne, łojotok, trądzik, zaburzenia miesiączkowania, otyłość, niepłodność, a także stany depresyjne.

Jego podstawową przyczyną jest działanie męskich hormonów płciowych lub nadmierne stosowanie leków o działaniu androgennym. Może występować jako objaw chorób jajników i nadnerczy. Towarzyszy zespołowi policystycznych jajników, guzowi nadnercza czy zespołowi Cushinga.

Wybór metody leczenia hirsutyzmu wiąże się z ustaleniem przyczyny tej przypadłości. Jeśli przyczyną są guzy jajnika czy nadnercza, zapada decyzja o chirurgicznym usunięciu tych zmian. Jeśli zaś hirsutyzm został wywołany stosowaniem leków, leczenie opiera się na odstawieniu leków, które spowodowały chorobę. Aby usunąć włosy na stałe, stosuje się elektrolizę i laseroterapię. Stosowanie zabiegów kosmetycznych bez ustalenia właściwego rozpoznania często nie przynosi oczekiwanych efektów ze względu na istniejące zaburzenia hormonalne. Dlatego ważne jest ustalenie przyczyn i zastosowanie odpowiedniej terapii hormonalnej.

Nowotwór nadnercza

Złośliwy nowotwór może dotyczyć kory nadnerczy lub ich rdzenia. Rzadko diagnozuje się w nadnerczach przerzuty nowotworów rozwijających się w innych narządach. Nowotwory złośliwe nadnerczy są bardzo rzadką przypadłością, a przyczyna ich powstawania jest uwarunkowana genetycznie.

Objawy raka nadnerczy są bardzo różnorodne i uzależnia się je od produkowanych przez guz hormonów, mogą to być:

  • podwyższone ciÅ›nienie tÄ™tnicze, którego nie da siÄ™ uregulować lekami,
  • nadmierne owÅ‚osienie i zaburzenia miesiÄ…czkowania u kobiet,
  • powiÄ™kszenie gruczołów piersiowych i osÅ‚abienie popÄ™du pÅ‚ciowego u mężczyzn,
  • zwiÄ™kszenie tkanki tÅ‚uszczowej,
  • problemy skórne i nadmierna potliwość,
  • cukrzyca.

Podstawową metodą leczenia guza nadnerczy jest operacja chirurgiczna. Podczas operacji usuwa się nie tylko guz, ale całe nadnercze. Jeżeli guz nie jest duży, zabieg można wykonać laparoskopowo. Kiedy usunięcie guza operacyjnie nie jest możliwe, stosuje się chemioterapię lub radioterapię.

Zapraszamy serdecznie do Poradni endokrynologicznej w Medical Clinic Podhale Art w Zakopanem, gdzie diagnozą i leczeniem schorzeń nadnerczy zajmują się doświadczeni specjaliści.

Poradnia endokrynologiczna Zakopane – Poradnie specjalistyczne Medical Clinic Podhale Art, ul. Chramcówki 7.

Specjaliści wykonujący zabiegi
poznaj zespół naszych pracowników
Katalog cen zabiegów i konsultacji
Szczegółowy wykaz
Endokrynologia
Zabiegi
Termoablacja laserowa guzków tarczycy (echolaser)
10000 zł
Leczenie guzków iniekcjami z etanolu
100 zł
Badania
Biopsja
300 zł
Konsultacje
Konsultacja endokrynologiczna
250 zł
Konsultacja endokrynologiczna z USG tarczycy
330 zł
Wizyta po biopsji
Wizyta receptowa
100 zł
Opłaty za udostępnianie dokumentacji medycznej
Za kopiÄ™ lub wydruk z systemu informatycznego (1 strona)
0,49 zł
Za elektroniczny nośnik danych
2,80 zł
Za wyciÄ…g lub odpis dokumentacji (1 strona)
14,01 zł